DPI, CMYK, RGB là gì và vì sao quyết định 80% chất lượng in của bạn?

“Đẹp trên màn hình – xấu trên giấy” và cú sốc 2 triệu

Anh chủ quán cà phê ở Biên Hòa gọi điện trong tâm trạng bức bối:

“File em gửi nhìn trên điện thoại quá đẹp, mà tờ rơi in ra bị răng cưa, màu nâu cà phê thành… đỏ gạch. Mất toi gần 2 triệu!”

Chuyện quen thuộc ở Đồng Nai: ta muốn in ấn giá rẻ hoặc in số lượng ít giá rẻ, nhưng vì không hiểu DPI – CMYK – RGB, nên trả tiền cho lỗi kỹ thuật đáng lẽ sửa được trước 5 phút.
Bài này là “bản đồ màu sắc & độ nét” giúp bạn chọn đúng ngay từ đầu – để đặt in đâu cũng đẹp & tiết kiệm.

DPI là gì? – Thước đo “độ nét” bạn thấy bằng mắt

Định nghĩa nhanh

DPI (Dots Per Inch) = số “chấm mực” in trên 1 inch (2,54cm). DPI càng cao, hình càng mịn, ít răng cưa.

Con số vàng khi in

  • 300 DPI: chuẩn cho tờ rơi, poster A4/A3, catalogue, name card.
  • 150–200 DPI: đủ cho standee khổ lớn (nhìn từ xa).
  • 72 DPI: chỉ dành cho màn hình, tuyệt đối không gửi in.

Vì sao file 72 DPI “to đùng” vẫn… vỡ?

Khi bạn phóng to ảnh thấp DPI, phần mềm cố “đoán” thêm điểm ảnh → hình mờ, răng cưa.
Nguyên tắc sắt: thiết kế ở kích thước in thực tế và đặt DPI ≥ 300 cho ấn phẩm nhìn gần.

Checklist DPI chống “vỡ hạt”

  • Thiết kế đúng kích thước in (mm/cm) ngay từ đầu.
  • Ảnh sử dụng ≥ 300 DPI ở kích thước hiển thị thực tế.
  • Tránh kéo giãn ảnh nhỏ; nếu bắt buộc, hãy thay ảnh nguồn lớn hơn.

Gãi đúng nỗi đau: Bạn muốn in số lượng ít giá rẻ? Càng ít càng cần đúng ngay lần 1 – vì không có “đợt sau” để sửa lỗi rẻ hơn.

RGB là gì? – Ngôn ngữ của màn hình

Định nghĩa nhanh

RGB = Red, Green, Blue. Màn hình hiển thị màu bằng ánh sáng; ba kênh RGB trộn với nhau cho ra vô số màu rực rỡ.

Vấn đề khi đem RGB đi in

Máy in không in bằng ánh sáng, mà bằng mực. Nhiều màu “phát sáng” trên màn hình không thể in 100%.
Kết quả: đỏ neon thành đỏ nâu, xanh ngọc thành xanh rêu → sốc!

Khi nào dùng RGB?

  • File chỉ xem trên màn hình: banner web, ảnh Facebook, video thumbnail.
  • Thiết kế ban đầu dùng RGB để “định hướng màu rực”, nhưng phải chuyển sang CMYK trước khi in.

CMYK là gì? – Ngôn ngữ của máy in

Định nghĩa nhanh

CMYK = Cyan, Magenta, Yellow, Key (Black) – bốn kênh mực cơ bản trong kỹ thuật in. Máy in pha CMYK để ra màu sắc trên giấy.

Vì sao CMYK “dịu” hơn RGB?

RGB dùng ánh sáng nên rực rỡ; CMYK dùng mực nên dải màu nhỏ hơn. Một số màu “điện” của RGB sẽ dịu xuống khi chuyển sang CMYK – đây là tự nhiên, không phải lỗi xưởng.

Khi nào dùng CMYK?

  • Tất cả file in: tờ rơi, catalogue, name card, hộp, tem.
  • Ngay từ đầu dự án thiết kế – để tránh “lệch mood” khi chuyển đổi về sau.

Sự khác nhau giữa RGB & CMYK – hiểu 1 lần, hết khổ cả năm

Tiêu chí RGB (màn hình) CMYK (in ấn)
Bản chất Ánh sáng (phát xạ) Mực (hấp thụ)
Độ rực Rất rực, neon OK Dịu hơn, một số màu neon không in được
Ứng dụng chính Web, mạng xã hội, TV, điện thoại Tờ rơi, catalogue, hộp, tem, bao bì
Chuyển đổi RGB → CMYK bị mất dải màu CMYK → RGB chỉ là mô phỏng, không khôi phục

Kết luận: Thiết kế cho in → CMYK + 300 DPI. Thiết kế cho web → RGB + 72/96 PPI (PPI ≈ DPI trên màn hình).

Quy tắc phối hợp DPI – RGB – CMYK để in “đẹp chuẩn rẻ”

Luồng làm việc (workflow) khuyến nghị

  1. Tạo file đúng kích thước in (mm/cm) → đặt 300 DPI.
  2. Chọn hệ màu CMYK ngay từ đầu (nếu ấn phẩm sẽ in).
  3. Import ảnh đủ 300 DPI; nếu ảnh gốc là RGB, cho phép, nhưng convert sang CMYK trước khi xuất in.
  4. Dùng màu “an toàn in” (không quá neon).
  5. Xuất PDF/X-1a hoặc PDF/X-4, embed font, kèm bleed 2–3mm.
  6. Gửi xưởng proof màu (in thử 1–2 bản) nếu màu quan trọng.

Sai lầm tốn tiền nhiều nhất

  • Gửi file RGB 72 DPI cho xưởng → in xong vừa vỡ, vừa lệch màu.
  • Kéo giãn ảnh quá tay → “mịn trên điện thoại”, vỡ khi in A3.
  • Không chừa bleed → cắt xén bị “hở viền”.
  • In số lượng ít mà vẫn chọn công nghệ không phù hợp, làm lại lần 2 → thành đắt.

Ứng dụng thực tế theo sản phẩm & nhu cầu ở Đồng Nai

Tờ rơi A5 cho khai trương (in gấp, 300–500 tờ)

  • DPI: 300
  • Màu: CMYK
  • Công nghệ in: Kỹ thuật số (nhanh, linh hoạt)
  • Lưu ý: Tránh màu neon RGB; yêu cầu proof nhanh.

Catalogue 1.000 cuốn (chuẩn màu thương hiệu)

  • DPI: 300
  • Màu: CMYK (chuẩn hệ màu thương hiệu – dùng Pantone mô phỏng nếu cần)
  • Công nghệ in: Offset (rẻ trên mỗi bản, màu ổn định)
  • Lưu ý: Xuất PDF chuẩn, kèm mẫu màu giấy thật.

Name card số lượng ít (100–300 bộ)

  • DPI: 300
  • Màu: CMYK
  • Công nghệ: Kỹ thuật số
  • Lưu ý: Kiểm tra độ đậm đen (Rich Black), tránh font quá mảnh.

Đây là cách kết hợp thông minh để tối ưu in ấn giá rẻ và in số lượng ít giá rẻ ở Đồng Nai: chọn đúng công nghệ + đúng thông số file.

Màu đen trong in: vì sao “đen không đen”?

Key Black vs. Rich Black

  • 100% K (0C–0M–0Y–100K): đen “mực đen” cơ bản, đôi khi hơi xám.
  • Rich Black (ví dụ 60C–40M–40Y–100K): đen sâu hơn, sang hơn cho nền lớn.
    Lưu ý: Không dùng Rich Black cho chữ nhỏ – dễ lem.

Convert màu thế nào để ít “đau tim”?

3 mẹo chuyển RGB → CMYK “êm ái”

  1. Dùng profile CMYK phù hợp (ví dụ Coated FOGRA/US Web Coated).
  2. Tránh màu quá neon/độ bão hòa 100% trong RGB từ đầu.
  3. Sau khi convert, soi các mảng màu thương hiệu, tinh chỉnh lại để gần nhất mong muốn.

Case study mini – Cứu kèo 600k cho tiệm trà sữa

  • Bài toán: In 200 tờ A4 trong ngày, file khách RGB 72 DPI, màu chủ đạo “hồng neon”.
  • Xử lý:
    • Tạo lại file CMYK 300 DPI, thay “hồng neon” bằng hồng an toàn CMYK.
    • Xuất PDF/X-4 kèm bleed 3mm.
  • Kết quả: In kỹ thuật số giao trong ngày, tiết kiệm ~600k so với lần in lỗi trước, màu dịu hơn nhưng đẹp, đồng nhất.

Checklist “File sẵn sàng in” (in ra, dán ngay cạnh màn hình)

  • Kích thước đúng (mm/cm)
  • 300 DPI (150–200 DPI cho khổ rất lớn nhìn xa)
  • CMYK (không để RGB khi xuất in)
  • Ảnh nguồn đủ lớn, không kéo vỡ
  • Bleed 2–3mm, safe margin 3–5mm
  • Font embed/outline
  • PDF/X-1a hoặc PDF/X-4
  • Rich Black cho nền lớn, 100K cho chữ nhỏ
  • Proof nhanh nếu màu quan trọng
0251.3840.133